Chữ “tâm” sáng mãi muôn đời...

Sau những ngày mưa rét, thời tiết ngày và buổi tối 20/12/2025 trở nên ấm áp, khiến sân khấu lễ kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du tại Quảng trường Thành Sen (phường Thành Sen, Hà Tĩnh) càng thêm rực rỡ ánh đèn. Trên các tuyến phố chính, từ buổi tối đã tấp nập người dân, du khách đổ về. Những gương mặt háo hức, hân hoan chờ đợi càng khiến buổi lễ “nóng” lên từng phút.

Màn khai từ mở đầu Lễ kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du.

Chương trình lễ kỷ niệm được truyền hình trực tiếp trên Đài Truyền hình Việt Nam, kênh truyền hình của Báo và phát thanh, truyền hình Hà Tĩnh và gần 30 kênh truyền hình các địa phương trên cả nước.

Chương trình bắt đầu với phần lễ đầy ấn tượng. Đó cũng là lúc câu Kiều vang lên giữa đất trời Thành Sen. Trong diễn văn trình bày buổi lễ, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm đã khẳng định rằng, trong dòng chảy văn hiến của dân tộc, Đại thi hào Nguyễn Du tỏa sáng như một đỉnh cao kết tinh rực rỡ của trí tuệ, tâm hồn và bản sắc văn hóa Việt Nam. Đại thi hào đã để lại cho hậu thế những di sản văn chương trác tuyệt như: Thanh hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục, Văn chiêu hồn và đỉnh cao là Truyện Kiều - một kiệt tác văn học của mọi thời đại. Những giá trị vượt không gian và thời gian của Truyện Kiều đã khẳng định tài năng xuất chúng cùng giá trị văn hóa, tư tưởng mang tầm vóc quốc tế của Đại thi hào Nguyễn Du.

Đồng chí Nguyễn Duy Lâm - Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh và đồng chí Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị - Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh phát biểu tại buổi lễ.

Bí thư Tỉnh ủy cũng khẳng định, tiếp nối truyền thống vẻ vang của quê hương Đại thi hào Nguyễn Du cùng các bậc danh nhân văn hóa, lãnh tụ cách mạng, Đảng bộ và Nhân dân Hà Tĩnh luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, nỗ lực, vượt qua khó khăn, đạt được kết quả toàn diện trên các lĩnh vực. Tiếp đó, đại biểu lắng lại, cùng nghe phần phát biểu của đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà nước do đồng chí Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị - Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh trình bày.

Sau phần lễ đầy trang trọng là chương trình nghệ thuật đặc biệt được dàn dựng công phu có chủ đề: “Đại thi hào Nguyễn Du – Chữ tâm sáng mãi muôn đời” do Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Hà Tĩnh cùng nhiều nghệ sĩ, ca sĩ nổi tiếng trong nước thể hiện.

Chương trình nghệ thuật gồm 4 chương: “Thuở ấu thơ”, “Mười năm gió bụi”, “Viết Kiều đất nước hóa thành văn”, “Đồng vọng với thời gian”. Thông qua ngôn ngữ âm nhạc, múa, sân khấu dân ca kịch và ánh sáng, hình ảnh công nghệ, cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Du hiện lên vừa chân thực, vừa xúc động, làm nổi bật hành trình tư tưởng và nhân cách của một con người suốt đời đau đáu vì con người, vì dân tộc.

Nguyễn Du thời trẻ với mối tình cùng nữ sĩ Hồ Xuân Hương và giai đoạn sau khi làm quan, sáng tác Truyện Kiều.

Không chỉ tái hiện một cuộc đời nhiều biến động, chương trình còn khẳng định những giá trị to lớn, bền vững của di sản Nguyễn Du, đặc biệt là Truyện Kiều – kiệt tác kết tinh trí tuệ, nhân văn và bản lĩnh văn hóa Việt Nam, đã vượt qua không gian và thời gian để trở thành tài sản chung của nhân loại.

Ông Trần Đức Mạnh (83 tuổi, khán giả đến từ xã Tiên Điền) bày tỏ: “Tôi quyết tâm đến tận Thành Sen để được xem chương trình trực tiếp. Đây là lễ kỷ niệm 260 năm Ngày sinh của cụ Nguyễn Du, một sự kiện lớn, được tỉnh tổ chức rất trang trọng, có lãnh đạo Trung ương, nhiều tỉnh bạn về dự. Tôi thấy tự hào khi nghe lãnh đạo nói về việc Đảng, Nhà nước trân trọng, tôn vinh công lao của cụ và tiếp tục gìn giữ di sản. Đặc biệt, chương trình nghệ thuật khiến tôi rất xúc động, bởi không chỉ kể lại cuộc đời cụ, mà làm nổi bật cái tâm nhân ái bao la của cụ đối với thập loại chúng sinh. Chữ tâm ấy đến nay vẫn còn nguyên giá trị”.

Không chỉ khán giả đang ở quê nhà, nhiều người Hà Tĩnh xa quê cũng đã hướng về ngày lễ trọng kỷ niệm ngày sinh Đại thi hào. Anh Bùi Trang (quê xã Hồng Lộc, hiện sống và làm việc tại TP Hồ Chí Minh) bày tỏ: “Dù trước đó đã lên lịch ra ngoài gặp bạn bè vào tối thứ bảy nhưng tôi đã quyết định hủy để cùng gia đình xem chương trình qua tivi. Tôi cảm thấy rất vui khi qua lễ kỷ niệm, các con mình được hiểu hơn về Đại thi hào Nguyễn Du, tự hào về truyền thống văn hóa quê hương núi Hồng, sông La, nơi quê cha đất tổ”.

Đoàn đại biểu Trung ương và các tỉnh dâng hương tại mộ Đại thi hào và tham quan Di tích Nguyễn Du trước lễ kỷ niệm.

Cùng với lễ kỷ niệm chính thức 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du (1765 – 2025), trước đó, Hà Tĩnh cũng đã tổ chức chuỗi hoạt động vinh danh và lan tỏa di sản văn hóa Đại thi hào đến đông đảo người dân và du khách mọi miền. Tiêu biểu như: Trưng bày chuyên đề “Đại thi hào Nguyễn Du - ngàn năm nhớ mãi”, tọa đàm "Dịch Truyện Kiều”, thi viết thư pháp Truyện Kiều, biểu diễn văn nghệ dân gian về Truyện Kiều…

Ông Trần Đình Tuấn – Phó Chủ tịch Hội Kiều học Việt Nam bày tỏ: “Tôi đặc biệt đánh giá cao việc tỉnh Hà Tĩnh tổ chức lễ kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du lần này. Sự kiện không chỉ đã hoàn thành tốt các cam kết với UNESCO trong bảo tồn, phát huy mà còn tạo ra một "sức hút mới" đầy sức sống cho di sản.

Trong đó, chương trình nghệ thuật tại lễ kỷ niệm được thể hiện một cách "mềm mại" và hiện đại hơn, tôn vinh nhân cách cao đẹp và tài năng trác tuyệt của Đại thi hào Nguyễn Du, các giá trị của Truyện Kiều một cách tự nhiên, dễ dàng thẩm thấu vào tâm hồn thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, chương trình đã khơi dậy cảm hứng mạnh mẽ để biến di sản thành nguồn lực phát triển cho "công nghiệp văn hóa". Thông qua các hình thức như công nghệ số, phim ảnh và nghệ thuật sáng tạo, chương trình đã góp phần quan trọng trong việc khẳng định vị thế văn hóa Việt trên dòng chảy quốc tế, đồng thời bảo tồn bền vững bản sắc dân tộc cho các thế hệ mai sau”.

Hà Tĩnh tiếp nối di sản tinh thần của tiền nhân bằng khát vọng phát triển nhân văn, bền vững và giàu bản sắc.

Lễ kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du không chỉ là một dấu mốc tri ân, mà còn là thời điểm để nhìn lại một cách sâu sắc hơn con đường phát huy giá trị di sản trong bối cảnh mới.

Quả như lời phát biểu của đồng chí Nguyễn Xuân Thắng – Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương: Kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du là dịp để nhìn lại và có những hành động thiết thực, hiệu quả hơn trong bảo tồn, phát huy toàn diện di sản và những giá trị quý báu mà Đại thi hào để lại.

Di sản Nguyễn Du, với cốt lõi là chữ “tâm”, đang được Hà Tĩnh tiếp nối bằng hành trình phát triển lấy con người làm trung tâm, lấy văn hóa làm nền tảng. Khi niềm tự hào về Đại thi hào được chuyển hóa thành những hành động cụ thể, di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều sẽ trở thành nguồn động lực tinh thần mạnh mẽ để Hà Tĩnh nói riêng và đất nước nói chung phát triển bền vững, phồn vinh trong kỷ nguyên mới.