Nguyễn Khản阮侃 tên tự là Hy Trực希直, tên hiệu Thuật Hiên述軒, sau lánh nạn về quê lấy hiệu Hồng Sơn độn ông鴻山遯翁. Vậy, những tên húy, tự, hiệu của Nguyễn Khản có ý nghĩa gì? Hay nói cách khác, hàm ý của các tên gọi trên có mối quan hệ tương hỗ, liên quan gì đến nhau cũng như đến cuộc đời, hành nghiệp của vị danh nhân xứ Nghệ này hay không?

Luân chuyển liên tục trong các bối cảnh văn hóa, biểu đạt đa dạng bởi các chủ thể văn hóa, nghĩa của Truyện Kiều không ngừng được đắp bồi, sức sống của Truyện Kiều không ngừng tăng lên. Có thể nói, Truyện Kiều đã trở thành một phần của đời sống người dân Việt.

Nhân dịp chào mừng kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2023), tối ngày 01/02/2023, Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh tổ chức chương trình nghệ thuật “Khúc Xuân dâng Đảng”.

Ngày 30/1/2023, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 41/QĐ-TTg công chuông chùa Rối là bảo vật quốc gia.

Sáng ngày 29/1/2023 (tức mùng 8 tháng Giêng), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh phối hợp với huyện Can Lộc long trọng tổ chức khai hội chùa Hương Tích - mở đầu năm du lịch Hà Tĩnh 2023.

Hội đồng nhân dân tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành Nghị quyết số 98/2022/NQ-HĐND về “Một số chính sách về phát triển văn hóa, thể thao và du lịch giai đoạn 2023 - 2025”.

Trong lịch sử của các dòng họ trên quê hương Hà Tĩnh, họ Nguyễn - Tiên Điền là một trong những dòng họ để lại cho đời sau nhiều dấu ấn về truyền thống học hành, khoa bảng, thành danh trên nhiều lĩnh vực và có nhiều đóng góp cho sự phát triển quê hương, dân tộc, như: Nguyễn Nghiễm, Nguyễn Khản, Nguyễn Đề ... và tiêu biểu là Đại thi hào Nguyễn Du - Người đã hai lần được Thế giới vinh danh.

Nguyễn Nghiễm (1708-1776) là con trai thứ 2 của Lĩnh Nam Công Nguyễn Quỳnh và là thân phụ Đại thi hào Nguyễn Du. Ông là một nhà chính trị, nhà giáo dục, nhà sử học uyên bác và là người đứng đầu về cử nghiệp, khoa bảng của họ Nguyễn - Tiên Điền. Đậu tiến sĩ năm 1731, làm Tế tửu Quốc tử giám năm 1742, năm 1762 được thăng Tể tướng và có gần 50 năm hoạt động trên chính trường Lê - Trịnh, dù làm tướng võ hay làm tướng văn, ở chức nào Nguyễn Nghiễm cũng được triều đình Lê – Trịnh hết sức trọng vọng. Sau khi xin trí sĩ được thăng Đại tư đồ, lúc mất được vua ban thụy Trung Cần, bao phong Trung đẳng phúc thần. Ông đã để lại nhiều trước tác có giá trị như "Quân trung liên vịnh", "Xuân Đình tập vịnh", "Cổ lễ nhạc thi văn", bài phú "Khổng tử mộng Chu công" và “Lạng Sơn thành đồ chí”... Ngoài những trước tác có giá trị thì bút tích của ông hiện còn được bảo tồn ở một só địa phương.

Năm 1929, Hội Khai trí Tiến Đức khởi tạo văn bia Tưởng niệm Đại thi hào Nguyễn Du và năm 1930 hoàn thành. Bia được đặt trang trọng trong sân khuôn viên của trụ sở Hội Khai trí Tiến Đức, nay là địa chỉ số 16, Lê Thái Tổ, quận Hoàn Kiếm - Hà Nội.

Nguyễn Tán sinh năm Giáp Tý (1804), tên chữ là Tụ Phủ, hiệu Cẩm Đình, là người có tài và thông minh. Khoa thi Nhâm Thìn (1832) ông đỗ Đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân, giữ đến chức Lại bộ Viên ngoại lang. Ông mất vào năm Ất Mùi (1835) dưới triều vua Minh Mạng năm thứ 16

Lạng Sơn Đoàn thành đồ của Nguyễn Nghiễm có giá trị khá đặc biệt đối với vùng đất Lạng Sơn nói riêng và đối với nhiều lĩnh vực chính trị, quân sự, văn hóa lịch sử của nước ta nói chung. Đây là một trước tác thuộc lĩnh vực địa chí học ghi chép về mảnh đất biên cương Lạng Sơn, cũng chính là một trong những công trình rất giá trị mà Nghị Hiên công để lại cho đời. Vì thế, trong những năm vừa qua, chúng tôi đã thu thập, phiên dịch và bước đầu nghiên cứu về Lạng Sơn Đoàn thành đồ. Với bài viết này, trên cơ sở nghiên cứu văn bản học, chúng tôi xin được khái lược những nét giá trị điển hình của tác phẩm trên, ngõ hầu cung cấp thêm một tư liệu đáng quí cho khoa học lịch sử và văn hóa...

Đình làng Việt từ lâu đã là đối tượng nghiên cứu và đã có không ít nghiên cứu, sách viết về loại hình di tích này. Nhưng lần đầu tiên, một cuốn sách bao gồm cả bản vẽ và bài viết khảo cứu về 15 ngôi đình làng tiêu biểu ở miền Bắc được công bố - cuốn sách “Kiến trúc đình làng Việt qua tư liệu viện Bảo tồn di tích – tập 1”.

Trong đời sống của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước vùng Đông Nam Á thì con trâu vẫn là đầu cơ nghiệp. Từ xa xưa cuộc sống của người nông dân gắn bó với con trâu.

Thực trạng cổ vật bằng gỗ sơn son thếp vàng Như trên đã trình bày, đồ gỗ sơn thếp cổ Việt Nam là một nghề truyền thống có từ lâu đời. Chúng được sản xuất theo một quy trình bài bản, cẩn thận. Sản phẩm đẹp và có thời gian sử dụng hàng trăm năm. Đặc biệt, chúng để lại cho hôm nay và mai sau những giá trị về văn hóa, lịch sử. Do khí hậu Việt Nam nóng nhiều, ẩm cao, đồ gỗ hay gỗ sơn thếp rất chóng hỏng. Mặt khác, cổ vật bằng gỗ hay gỗ sơn thếp bảo quản rất khó khăn. Trong môi trường tự nhiên, chúng là thức ăn ưa chuộng của nhiều loài côn trùng như mối mọt. Việc bảo quản phòng ngừa cho đồ gỗ nói chung không dễ dàng chút nào. Chúng cần bảo quản trong môi trường ổn định quanh năm, với nhiệt độ từ 22 đến 250C và độ ẩm từ 58 đến 63 % và có chế độ quang dầu định kỳ (còn gọi toát). Dầu quang là sơn giọt 1 hòa với dầu hỏa theo tỷ lệ phù hợp và toát lên bề mặt hiện vật. Việc quang dầu giúp giữ ẩm nên cốt gỗ không bị cong vênh, co ngót, nứt nẻ. Còn bảo quản xử lý trị liệu lại càng khó khăn hơn, bởi hiện nay chưa có cán bộ kỹ thuật bảo quản chuyên ngành về đồ gỗ sơn thếp theo đúng nguyên tắc bảo quản cổ vật bảo tàng và làng nghề truyền thống đang bị “cách tân”. Vì vậy, cổ vật bằng gỗ sơn thếp trước thời Lê- Nguyễn không tìm thấy nhiều.

Đồ gỗ sơn thếp Các nhà khảo cổ đã tìm thấy nhiều cổ vật bằng gỗ có dấu vết sơn, trong các ngôi mộ cổ thời Đông Sơn, cách ngày nay trên dưới 2000 năm. Tại các mộ thuyền Châu Can tìm thấy khay gỗ chứa đồ tùy táng khác còn để lại nhiều vết sơn. Đặc biệt, năm 2004, Bảo tàng Hà Tây (cũ) đã khai quật một ngôi mộ, trong đó có nhiều đồ tùy táng sơn son còn tương đối tốt, nào là nhĩ bôi, hộp hình chữ nhật. Mộ Việt Khê (Hải Phòng) đang trưng bày ở Bảo tàng Lịch sử quốc gia với hơn một trăm hiện vật tùy táng, trong đó có nhiều dao, giáo, lao cán bằng gỗ được phủ lớp sơn.

Quả ấn này đã được Chính phủ công nhận là Bảo vật Quốc gia năm 2016 và hiện nay đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, cùng với những bảo vật khác đang được lưu giữ tại đây, với sự đón nhận hào hứng của công chúng, kể từ khi Phòng Trưng bày này được khai trương vào xuân Đinh Dậu 2017. Như vậy, giá trị của chiếc ấn này đã được khẳng định, theo đó, bài viết của tôi chỉ giới thiệu đôi nét về một hiện tượng khác lạ trong hai triều đại kế tiếp nhau của lịch sử cổ trung đại nước nhà, thông qua chiếc ấn đặc biệt ấy.

http://chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/trangchu

http://vanhoa.gov.vn/

http://hatinh.gov.vn/Pages/default.aspx

http://www.vietnamtourism.gov.vn/

http://vanhoahatinh.gov.vn/

http://www.vicas.org.vn/Home/